Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçeklesevinçli bir düzen bileğildir. Ahbaplık, maşer ortamında insanoğluın nitekim ne davrandıklarını bileğil, ne davranmaları gerektiğini gösterir. Ahbaplık, kendisine uyulmak ve uygulanmak yürekin vardır. Türe değeri nedeniyle, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene almak, toplumsal dirimın gerçekleşmesini bulmak icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin içinsına onaylama edilmesi ve uyulması müstelzim, katiyetle hak kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle maşer ortamında insanoğluın seçenek ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her hengâm mümkündür. “İşte dostluk, isim davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir dizge, bir bütündür.” İnsan-isim, isim-natür ilişkilerinin insanlığın şerik çıkarı ve huzuru yürekin evrensel ilkelerle güvence altına hileınmasıdır. Ahbaplık, insanlık seviyesi yürekin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birkötü düşün ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, maşer sözleşmesi, natür ve insanoğlu olarak belirten mütalaalerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun şerik iyiliğini bulmak için konulmuş olan ve umum gücüyle desteklenen kaide, kazanç ve kanunların bütünüdür. Daha münteşir bir teşhismıyla dostluk, adalete yönelmiş toplumsal evetşamma düzenidir. Ahbaplık Söz Fehvaı Ahbaplık kelimesi Arapça “kazanç” kökünden gelir ve kazanç kelimesinin çoğkebir olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “kazanç” kelimesinin çoğkebir “ilenme’kak”tır. Türk Tat alma organı Kurumu’na gereğince dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” mazmunı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, hukuk mazmunında da kullanılır. Uran Fehvaı Ahbaplık dönemden döneme değiştiği yürekin hala doyurucu bir teşhism kuruluşlamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun teşhismını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok onaylama edilen teşhismı ise: “Mukannen bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) rabıtlanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak dostluk, kendi ortamında çizgi olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun zevat arası ilişkileri sermaye alan kısmına Özel Ahbaplık, zevat ile devlet veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Umum Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Ahbaplık, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Temel Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun esaslıca zir dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku sair toplumu düzenleyici kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik devlet tarafından güvenceye hileınmış ve cebri yaptırımlara ehil olmasıdır. Ahbaplık kuralları isim davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun haysiyet yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde misil nitelikteki cümle durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yaptırım (Müeyyide) Ahbaplık alanında yaptırım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek yürekin kullanılır. Ahbaplık düzenini sağlamlamayı ve korumayı ammaçlayan yaptırımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve manevi yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yaptırımlar bu durumları engellemek yürekin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, mahpus ve kazanç cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, fırka mantinota; algı hukukunda algı ve kaçakçılık cezaları kadar muaddel dostluk dallarında muaddel yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilişkin çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; zihini bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin sorunlarını çözmek veya politik mütalaaleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan dostluk, genel olarak şu şekilde teşhismlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş toplumsal bir evetşamma düzenidir.” Bu teşhismdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, ameliye yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun toplumsal dirimı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve asayiş ortamında bir arada evetşamalarını sağlamlamaktır. 2. Uygulamalı Yarar (Içtimai İhtiyaçların Zıtlanması) Hukukun ameliye amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile maşer ortamında yaşayan insanoğluın, birbirleri ile tasarlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruh bilimsel bir varlık olarak insanoğlunun kuruluşsından kaynaklanan gereksinimlerinı içinlamaya çhileışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile tevellüt, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir dostluk düzeni dirimın çizgi gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanoğlunun natürel kuruluşsına ve bundan sonra mevrut ihtiyaçlarına oranlı bulunmak zorundadır. Ahbaplık önemli ölçübile, kazançlı gerçeklere bile kapalıdır; kazançlı gereksemelara uymalı ve onları içinlamalıdır. 3. Türe Ahbaplık bu fonksiyonu ile belli başlı bir organizasyon altına aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir muadele düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak doğruluk kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısa teşhismıyla adalet, “bir muadele düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) bulunmak üzere dü muaddel anlamda kullanılır. Türe esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet mazmunında ferdî bir özelliği deyimler. şahsiyet her hengâm haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni ödemek uğrunda temelli ve bileğdavranışmez bir çaba gösterir. İşte bu seçenek ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile ilişkin oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet peritonı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği münasebet biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk alanında hukuki haysiyet olarak kal konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve rüşvetlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Maşer yürekindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini yürekeren kurallar cümleü olarak dostluk, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve istismar etmek durumunda bulunduğuna gereğince, adaletin sonunda, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet peritonı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine hükümran mevcut, nesnel ve salt bir haysiyet niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir maşer düzenini yürekerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; gerek mevcut düzeni bakmak, gerekse onu bileğdavranıştirmeyi meşrulaştırmak yürekin her hengâm adalete esasvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta içinmıza kurulu dostluk düzenlerinin birincil örneği, olması müstelzim dostluk mazmunında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut dostluk düzenlerinin kendisine oranlı olup olmadığı açısından bir haysiyet ve kıymetlendirme ölçüsü evet. Yeniden bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun görüntülemek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve negatif içinlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon denge ortamında olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Normal olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal evetşamma uyacak, hem bile bu toplumsal dirimın amerikan barış ortamında sürebilmesi yürekin bir düzen görünümünü sağlamlamaya çhileışacaktır.